Na het dichtslaan van mijn eigen misbruikboek was het, tot verdriet van een aantal medeslachtoffers, mijn serieuze bedoeling geen misbruikblog meer te schrijven. De beschamende vertoning van kardinaal Simonis bij Pauw en Witteman – als ik eraan terugdenk voel ik mijn woede weer opkomen – dwingt me echter op dit besluit terug te komen. Niet als slachtoffer, want als zodanig zie ik mezelf sinds afgelopen week niet meer, maar als “ervaringsdeskundige”.
Was het toeval dat Simonis ‘Wir haben es nicht gewusst’ zei, een term die je tegenwoordig alleen maar gebruikt voor iets wat je heus wel weet maar niet wil weten? Of was het een kardinale slip of the tongue? Daarvoor moeten we een aantal uitspraken van Simonis onder de loep nemen, denk ik. Simonis kan zich uit de periode dat hij bisschop was (38 jaar) nog ongeveer 10 gevallen van misbruik herinneren. Of minder dan tien, het precieze aantal weet hij blijkbaar niet meer en kan hij ook nergens meer opzoeken. Maar hij weet nog wel dat hij er zeer zorgvuldig mee is omgegaan. Ik vind dat aantal van tien moeilijk te geloven. Als het één keer in de 4 jaar voorkomt ga je echt niet in 1995 een meldpunt Hulp & Recht oprichten. Ook de cijfers spreken het tegen. Tot het opengaan van de doofpot ruim een maand geleden waren er bij Hulp & Recht 276 meldingen binnengekomen, ofwel 20 per jaar. Dat zijn heel wat andere getallen dan minder dan of hooguit 10 stuks in 38 jaar.
Een duidelijk geval van ‘Wir haben es nicht gewusst’.
Je verschuilen achter het feit dat je voor wat er bij ordes en congregaties in die periode is gebeurd niet bij de bisschoppen moet zijn maar bij de provinciale overste van de betreffende orde of congregatie wekt bij mij de indruk dat Simonis hiermee zijn eigen vuil op de stoep van een ander wil vegen. Daarnaast geloof ik er geen barst van, natuurlijk had een (aarts)bisschop vroeger ook overleg met congregaties en ordes. Waarschijnlijk zal hij gedacht hebben: er zijn toch bijna geen religieuzen in Nederland meer over dus als we als bisschoppen de schuld bij die kleine gesloten gemeenschappen met hun ‘te enge sfeer’ leggen, komen we er misschien nog genadig van af.
Het misbruik in Ierland en Nederland niet met elkaar mag vergelijken, volgens Simonis. In Ierland is het veel meer toegedekt.
Ik vraag me af waar hij deze uitspraak op baseert. Bij Hulp & Recht zijn sinds de doofpot open is gegaan 1100 meldingen binnengekomen. Hoeveel het er zouden zijn als Hulp & recht een onafhankelijk meldpunt zou zijn en niet van de katholieke kerk zelf, daarnaar kan men alleen maar gissen. Wel weet ik dat ík me niet heb gemeld en dat het merendeel van de slachtoffers die mij een mail hebben gestuurd dat ook niet hebben gedaan. Blijkbaar is het tot Simonis nog niet doorgedrongen dat de meeste slachtoffers door hun misbruik zo’n aversie en/of wantrouwen tegen de katholieke kerk hebben ontwikkeld dat ze zich nooit bij een aan diezelfde kerk gelieerde stichting zullen melden. Dat is ook de reden waarom er door een aantal misbruikte mannen opgeroepen wordt het onderzoek van Deetman te boycotten.
Misschien weer een geval van ‘Wir haben es nicht gewusst’ kardinaal Simonis?
Wat echter helemaal verbijsterend was om te horen uit de mond van diegene die door de meeste mensen toch als hoogste autoriteit van de katholieke kerk in Nederland wordt beschouwd, was dat hij misbruik ‘ingelicht in het geheim van het leven’ beschouwde, het als een soort ‘voorlichten’ zag en het vertellen aan je ouders ‘een beetje beschamend’ noemde.
Inderdaad kardinaal (priester) Simonis, er moet vroeger iets grondig mis zijn gegaan bij de selectie van priesters.
Aan het feit dat het celibaat niets met het leven van Christus te maken heeft maar dat het vroeger enkel en alleen is ingesteld om ervoor te zorgen dat de katholieke kerk niet door overerving zijn rijkdom kwijt kon raken, ga ik nu maar even voorbij. Al is het wel (weer?) een leugen van Simonis want hij kent de reden van het instellen van het celibaat natuurlijk drommels goed.
‘Wir haben es nicht gewusst’ heeft er voor mij gisteren een betekenis bij gekregen.
Die van een kardinale leugen.
Het “Wir haben es nicht gewusst” is iets wat dagelijks in de maatschappij voorkomt. Elke dag is er er iemand te vinden die zegt, weet ik veel ?
Ben niet gelovig opgevoed, ben niet gedoopt.
Als kind vond ik dat erg. Nu niet meer.
Dat de roomse kerk een fascistische organisatie is wist ik al jaren, met dit soort uitspraken van een voormalig kerkleider wordt mijn indruk alleen maar bevestigd.
Overigens gebeurde het misbruik niet alleen op internaten, mijn halfzus is daar het levende bewijs van. Haar moeder werd namelijk op 14-jarige leeftijd verkracht door de kapelaan van de Sint Catharinakerk – ook wel Maria Hemelvaart genoemd – op de Singel bij de Heiligeweg in Amsterdam, met als resultaat een kind, mijn halfzus dus. Toen haar ouders daarmee naar meneer pastoor gingen, werd hen te verstaan gegeven dat hun dochter het had uitgelokt met haar gistend bloed… en uiteraard trof de kerk geen blaam… De kapelaan kreeg promotie en werd pastoor!
Interessant is de reactie van Ton Nijhuis (directeur Duitslandinstituut) vandaag in het Parool op “Wir haben es nicht gewusst”
http://www.parool.nl/parool/nl/266/RELIGIE-EN-SPIRITUALITEIT/article/detail/285661/2010/03/24/Simonis-wilde-het-niet-weten.dhtml
hoi Jose,
Ik kende een hele leuke priester,die bij Simonis in de klas had gezeten,die vertelde mij dat Simonis eigenlijk een ontzettende carrierejager was(ik wist toen niet eens dat dat kon in de kerk en ik praat over 30 jaar terug).
Hij schijnt zich ook ooit toen ,als volwassen vent, bij een optreden van de paus,zich uit de menigte losgemaakt te hebben en bij de aanwezigheid van duizenden mensen,naar de grond gedoken en de paus letterlijk de voeten te kussen.
Iemand die zich zo slaafs aanstelt en met dat toneelstukje waarschijnlijk een trapje hoger wil in de katholieke kerk,knijpt zo links en rechts wel eens een oogje toe,een mens moet in zijn leven prioriteiten stellen,nietwaar
Uitspraken als die van Simonis doen bij mij werkelijk het bloed koken.
Maar wat mij eigenlijk nog meer stoort is de koppige houding van de kerk dat het celibaat er niets mee te maken heeft. Dat je het celibaat gebruikt om los te komen van het aardse en je geheel aan God te wijden vind ik voor een geestelijke nog begrijpelijk. Storender vind ik het dat de kerk dit simpelweg oplegt.
Het is een verzinsel van de Katholieke gezindte, het staat niet in de bijbel, die toch alles zou moeten bevatten wat je als christen nodig hebt, en de meeste andere christelijke stromingen zoals Anglicanen en protestanten doen er ook niet aan.
Dat er dan toch een aantal geestelijken zijn die het aardse toch niet los kunnen laten en het meest on-christelijke en zondige gaan doen dat denkbaar is, wordt dan als raar gezien.
Hoe kun je nu zeggen dat het celibaat er niets mee te maken heeft terwijl er op zo’n grote schaal dingen gebeuren die volstrekt tegen alle vormen van christelijke moraal ingaan. Dat betekent dan toch echt dat er iets heel erg mis is aan de dogma’s van zo een instituut als de Rooms-Katholieke Kerk.
Maar onze kardinaal en zijn geloofsgenoten “haben es nicht gewust”. En maar zaniken dat de kerken leeglopen. Ik kan me goed voorstellen dat de slachtoffers dit als niets minder dan een grove belediging ervaren. En terecht!
Uit de procedures van Hulp & Recht:
3.3 Ten aanzien van een melding wordt de grootst mogelijke geheimhouding betracht. Dit brengt met zich dat de bisschop, militair ordinarius of overste van meldingen niet op de hoogte worden gesteld, tenzij de meldpuntfunctionaris voldoende grond heeft om aan te nemen dat het om zodanig ernstige feiten gaat dat hiervan in het belang van anderen dan de melder zelf moet worden afgeweken. In dat geval legt de meldpuntfunctionaris de melding voor aan de voorzitter van de BAC. Onder de hier genoemde feiten vallen in elk geval die als bedoeld in de
canones 1395.2 en 1397 CIC.
19.1 De bij de procedure betrokken personen nemen vertrouwelijkheid in acht en houden zich aan de wettelijke regels van privacy, die in het bijzonder inhouden dat geen feitelijke gegevens, omstandigheden of andere informatie met betrekking tot een concrete zaak aan derden
worden verstrekt.
19.2 Na afronding van een procedure worden de daarop betrekking hebbende stukken vernietigd zodra de termijn voor bezwaar en/of beroep is verstreken, met uitzondering van: het advies en de daarbij gevoegde bijlagen.
Je zou zeggen dat deze regels mede door de bisschoppen zijn goedgekeurd. Eigenlijk hebben ze het dus zelf zo geregeld dat meldingen buiten hun om werden afgedaan zodat zij zich op ‘belangrijker’ zaken konden richten en dat daarna bewijsstukken zijn vernietigd (niet ongebruikelijk bij een klachtenprocedure maar wel als het om strafbare feiten gaat). Maar Simonis kreeg uiteraard wel overzichten van het aantal meldingen dat jaarlijks binnenkwam. Dat kan niet anders.
Dit overzicht vond ik op isodorusweb.nl:
In de beginjaren (1995-1998) van de instelling schommelden de meldingen bij Hulp & Recht tussen de twintig en dertig. In de jaren daarna zien de aantallen meldingen en klachten er zo uit volgens Hulp & Recht:
(lees verder:)
http://www.isidorusweb.nl/asp/default.asp?t=show&id=3821
José: interessant gegeven. Zou het boven water te krijgen zijn wat de procedure was vóór Hulp en Recht bestond (dus tijdens Simonis’ bisschopstijd)? Het grote verschil tussen meldingen en klachten in het artikel van Isodorusweb is overigens ook deels te verklaren door het feit dat meldingen betreffende persopnen die reeds overleden waren niet tot klachten konden leiden.
Tja, als je de oorlog (zoals ikzelf helaas) aan den lijve hebt ervaren, draag je die de rest van je leven als een last met je mee. Je denkt er weliswaar niet elke dag meer aan, maar er zijn toch steeds weer gebeurtenissen die je er aan herinneren. In dat opzicht was de uitspraak van Simonis voor voor mij een poging om zich te distantiëren van de oorlog die zijn kerk jarenlang gevoerde oorlog tegen onschuldige kinderen, i.p.v. een ruiterlijke erkenning van schuld. Natuurlijk weet iedereen waarom indertijd het celibaat werd ingevoerd, net zoals in de Middeleeuwen (en de periode daarvoor) nonnenkloosters veelal gewoon bordelen waren. Dat het celibaat tegen alles ingaat wat de kerk verder propageert, is nogal curieus. Maar eigenlijk is het niet interessant waar de oorzaak ligt, want misdaad is misdaad.
José, een andere reden van het grote verschil tussen meldingen en klachten staat op voornoemde pagina onderaan: “Slachtoffers ervaren dat dit komt door de ingewikkelde procedure en het ontmoedigen om een klacht door te zetten. In 2007 worden de regels vernieuwd”.
Overigens maakt Simonis de ‘wir haben es nicht gewusst’ opmerking n.a.v. een vraag van Pauw Witteman over de hele periode dat hij actief was voor de kerk.
http://blikvoer.vara.nl/Onderwerp.aspx?id=505
Overigens zou ik ook wel willen weten hoeveel mensen na een melding direct naar een advocaat zijn gestapt. Daar moet de kerk ook cijfers van hebben.
Sorry voor mijn vreemde zinnen, maar ik schreef zonder te kijken. Slordig! Wat ik nog kwijt wilde: Is het geen idee om zelf eens naar P en W.te stappen?
Een mooi cadeau op mijn verjaardag, deze uitspraken. Zo bekent Simonis tenminste kleur en snap ik eindelijk wat de bedoeling was van die lieve pater: “Inlichten in het geheim van het leven”. Dank je wel, ook namens mijn kinderen, trouwens.
Beste Jose je slaat de spijker op zijn kop en ik heb ook respect voor kardinaal Simonis. Door zijn uitspraak stelt hij zich kwetsbaar op en geeft hij de achtergronden weer die iedereen al heel lang voelt. Hij spreekt uit wat er huist onder velen in de RKK, maar zeker ook daarbuiten.
Niet alleen de RKK hebben es nicht gewusst, heel NL keek ook niet, maar wist het wel. Net als in de oorlog is het een collectief wegkijken terwijl we dondersgoed weten wat er gaande was en is.
Het is heel makkelijk mi om de ‘boodschapper’ neer te schieten en aan het kruis te nagelen. Zijn stem vertegenwoordigde alle mensen die erbij stonden en ernaar keken.
Zelf heb ik in de jaren ’90 meegemaakt met mijn eigen onthulling van seksueel misbruik door de buurman en leraar van de middelbare school. Niets met RKK vandoen. Door aangifte te doen kwamen we er achter dat er meerdere slachtoffers zich gemeld hadden, maar niet mee konden in de aanklacht; verjaard.
De zaken die verjaard waren speelde 10 jaar voor mijn ervaring op een school waar hij daarvoor gewerkt had. Op die school is hij door de toenmalige rector geschorst nav het boventafel komen van misbruik. Vervolgens heeft dezelfde rector hem later op de hier bovengenoemde middelbare school opnieuw aangenomen; lerarentekort? Boter op je hoofd of eigen belang voorop?
Ik wil alleen maar zeggen het is niet van de kerk, geloof of religie. Dit grote onrecht wordt door mensen veroorzaakt en anderen die ‘onschuldig’ wegblijven kijken zijn ook schuldig. Schuld kent velen gezichten…
Begrijp evenwel dat de zaken die nu naar boven komen, die zo lang verborgen waren, heel veel los maken, waaronder enorme boosheid en verontwaardiging. Maar iedereen die vol verbazing met enorme grote ogen reageren heeft voor mij ook een groot ‘wir haben es nicht gewusst’ gehalte. Hand in eigen boezem?
Sinds jaar en dag en eigenlijk al sinds mensenheugenis hebben we met dit fenomeen te maken. Het huist in ons allemaal en onze maatschappelijke moraal over dit onderwerp veranderd door de tijd.
Op dit moment gaat het vooral over het misbruik in de Rooms-Katholieke Kerk en of het celibaat schuldig is. Stiekem weten we allemaal wel dat het wijdverspreid is. Maar ja hé, als we dit erkennen, dan komt het wel heel dichtbij. Te dichtbij. Lees over onze struisvogelpolitiek het artikel ‘Ik kijk niet, dus ik zie niets’ (http://www.deordeherstellen.nl/2009/12/10/ik-kijk-niet-dus-ik-zie-niets).
Goed dat er nu zoveel aandacht voor is en hopelijk blijft. Durven we de gifbeker leeg te drinken en onder ogen te komen wat we moeten zien?
Met hartelijke groet,
Mark van den Heuvel
Broeders van liefde
Ramsey Nasr
Probeer het eens. Je neemt een kind op schoot
zo’n ding dat nog doorschijnend is en broos
liefst blind of doof. Geslachtloos bijna.
Het zit daar maar, een zuiglam voor het oog.
Pak nu het hoofdje. Leid het zacht omlaag
tot aan de uitgang onzer naastenliefde.
Schuif het, prop het erdoor desnoods, niet bang zijn.
Vandaag mag het. Er zijn geen ouders bij.
Dit is de kracht van elk geloof. Te groot
om te bevatten stoot het vroeg of laat
tot daar waar wij ons soeverein nog dachten.
Ze zeggen: God werkt slechts met onze handen.
Wel God, dit kun je dan: een kind van acht
mishandelen en jaar na jaar verkrachten.
Ramsey Nasr is Dichter des Vaderlands. De Dichter des Vaderlands is een initiatief van NRC, Poetry International en NPS.
bron: NRC Handelsblad 27 maart 2010
Hallo Jose.
Dit bericht is niet bedoeld voor publicatie!
Ik zou je graag een berichtje sturen, maar kan nergens een E-mail adres van je vinden.
Hoe ben je te bereiken?
FH